Çiğdem Karadeniz PCC, CPCC, ORSC /Career Coach
Koçluk mesleğinin tanınması ve birçok yöneticinin bu hizmetten yararlanması ile birlikte “Koç Yönetici” kavramı bir ihtiyaç olarak ortaya çıktı.
Elbette bir Koç olmakla bir Koç Yönetici olmak arasında fark var ama hedef aynı: İş tatmini, mutlu çalışanlar ve yüksek performans.
Liderlik nedir diye sorduğumuzda, herkes ortak bir şeyler söyler ama kişilere göre de değişir bu tanımlama. Şimdi ben liderlikte en önemli niteliklerden biri olarak “Koç Yönetici olmak” kavramını da ilave etmek istiyorum.
Koç Yönetici olarak nelere fayda sağlarsınız; çalıştığınız şirkete ne katkınız olur?
Yetenekleri liderlere dönüştürürsünüz: Liderler liderleri yetiştirir. Yetiştirdiğiniz liderler sizin de güçlenmenizi ve aynı binaların sağlam temelleri gibi kendinizi emniyette hissettirerek ileriye gözünüz kapalı hareket etmenizi sağlar.
Ekiplerin bütünleşmesini, kaynaşmasını sağlarsınız: Özellikle birleşme ve satın almalar sırasında değişimden etkilenen kişilerin endişelerini dile getirmelerini ve değişim sürecine katılmalarını sağlamak yöneticilerin görevidir. Birleşme ve satın almaların çoğunda başarısızlığın sebebi insan faktörüdür.
Kültür ve değişimin şirkete yansımasını sağlarsınız: İster operasyonel ister yapısal bir değişim olsun, çalışanlar, yeni ortam içinde seslerinin duyulduğunu ve başarı için yönlendirildiklerini bilmek ve hissetmek isterler. Bu duyguyu koç yönetici sağlar ve olumlu yönlendirir.
Yedekleme adaylarının hazırlanmasını sağlarsınız: Yüksek potansiyeli olan yeteneklere yeni yetkinlik seti ve daha üst pozisyonlara ilerleyebilmeleri için bilgi sağlamak amacıyla rehberlik etmek ve yön göstermek de koçluk becerisidir.
Koçluk Sohbetleri Nasıl Yapılır?
Sohbetler dinamiktir, duruma ve ilgili kişiye göre farklı farklı ele alınması gerekecektir:
Bazı zamanlar, koçluk sohbetini biraz düşünceleri provoke edici şekilde sürdürmeniz, soruları bu şekilde sormanız gerekebilir.
Bazen de içinde bulunduğu durumda, kendi düşünce tarzında “tıkanmış kalmış” ve kendi bakış açısından ve tecrübesinden kopamayan bir kişiyle çalışırken, ona farklı bir mercekle hayata, konuya bakması için yardımcı olabilirsiniz.
Bazen, sadece geri bildiriminizden faydalanacak bir kişiyle çalışabilirsiniz.
Sohbet tarzınızı kişilerin farklı yapıları karşısında ne kadar uyumlu ve esnek hale getirebilirseniz, o kadar etkili olursunuz.
Koç Yönetici Olmak İçin “Altı Koçluk Prensibi”
• Uygun zaman ve ortam için özen gösterin
• Sorulara odaklanın
• Etkin dinleyin
• Geri bildirimde bulunun
• Yeni bakış açıları gösterin
• İlerlemeyi desteklemek için cesaretlendirin, zoru başarması için heveslendirin
Uygun zaman ve ortam için özen gösterin
Koçluk sohbetini gerçekleştirmeniz için ilk adım sahneyi hazırlamaktır. Sadece kişinin değil aynı zamanda kendi durumunuzu da dikkate alın, bu şekilde koçluk sohbetlerinin etkisini arttırabilirsiniz. Kendi kişisel konunuza dönmeyi ve ikilemler yaşamayı da insani kabul edin. Zamanlama doğru mu belirleyin ve yaratmak istediğiniz tecrübeyi önceden görsel olarak tasarlayın, hayal edin.
Sorulara odaklanın
İtinalı ve hedefe yönelik sorular çalışanın durumu derinliğine anlamasını destekler. Durum ve hareket planını ortaya koyacak yüzeysel sorular sormaktansa çözüm önerileri sağlayacak daha güçlü sorular sormak faydalı olacaktır. Kişinin iç dünyasında keşfe çıkacağı sorular sormak ona yardımcı olacak ve yaratıcılığını destekleyecektir. Elde olan bilgiyi netleştirip yeni yöntemler bulması için cesaretlendirmek işe yarayacaktır.
Etkin dinleyin
Yeni bilgi toplamak için, nedenlerle ilgili cevap almak için ve aslında ilişkinizi kuvvetlendirmek için karşınızdakini gerçekten etkin dinlemelisiniz. Bunu sağlamak için, sohbet sırasında gerçekten tüm aklınız ve bedeninizle orada olmalısınız. Verilen cevaba aklınızı vermeli ve bunu da bedeninize yansıtmalısınız. Ve ayrıca söylenenler kadar söylenmeyenlere de dikkat etmeli, doğru yorumlamalı ve analiz etmelisiniz. . Ne anlıyorsanız çok kısa özetlerseniz karşınızdakine hem saygı göstermiş olursunuz hem de doğru anlayıp anlamadığınızı kontrol edersiniz.
Geri bildirimde bulun
Koçluk sohbeti sırasında, çalışanın sizin gözleminiz ve geri bildiriminizden faydalanacağı fırsatlar olacaktır. Bunun destekleyici olmasına dikkat edip tehditkâr olmadan yapabilirseniz çalışanın değişimi için bir ışık yakmış olursunuz.
Bir davranış gözlemlediğinizde geri bildirim vermeden önce mutlaka izin isteyin. Gerçeği söyleme cesaretiniz olsun. Yapıcı ve destekleyici olun. Davranışa odaklanın, kişiye değil. Amacınızın anlaşıldığından emin olun.
Yeni bakış açıları gösterin
Performanstaki eksiklikler konusunda anlaştıktan sonra çalışan ve şirket için faydalı olacak yeni yaklaşımlarla ilgili işbirliği yapabilirsiniz. Beklenen performans sonuçlarını destekleyecek bir planlamayı birlikte yapabilirsiniz. Hedeflenen ve eksik olan davranışsal konularla ilgili hem fikir olmanız önemlidir. Yeni yaklaşımları tasarlarken yaratıcı olmaya çalışın. Alternatif çözümler bulun. Öyle bir plan yapın ki gerçekçi ve hedefe uygun olsun.
İlerlemeyi desteklemek için cesaretlendirin, zoru başarması için heveslendirin
Daha sonra gözden geçirme seansları veya düzenli toplantılar ile belli aralıklarla planlanan konuları takip etmek ve gösterilen çabanın da farkında olunduğunu belli etmek kişinin değişimine fayda sağlayacaktır. Momentumu yukarı doğru tutun; acele ettirin.
Gerçek bir gelişim gördüğünüzde mutlaka takdir edin. Bazen motivasyon kaybı olduğunda bunu koçluk yapmak için fırsat olarak değerlendirin.
Çalışanınızın başarısı sizin başarınız olacaktır. Birlikte kutlayın.